M. Dag Romanie,
We willen je graag eens horen vertellen over je werk met mensen, met vrouwen die niet kunnen lezen of schrijven. We weten dat je daar ervaring in hebt, kan je er ons iets meer over vertellen?
R. Ja, met de vrouwen die analfabeet zijn ben ik beginnen werken vanuit hetgeen André Rochais ons geleerd heeft. André Rochais heeft niet bepaald welke categorie van mensen kunnen geholpen worden met de methode van zelfontdekking. Hij dacht aan iedereen. En dus dacht ik: analfabeten en marginalen hebben ook het recht om zichzelf te ontdekken en te leren in onze eigen taal, het Lingala.
Ik heb dadelijk gevoeld: deze moeders voelen het schema van de persoon aan vanuit zichzelf. Wanneer we over iets spreken, voelen ze een rede(n) op het niveau van het verstand. Ze hebben ook gewaarwordingen, ze kennen het gevoel als element van hun persoon. En ook op het niveau van hun diepe geweten voelen ze, weten ze wat goed is en wat slecht. Ze zijn zich daarvan bewust.
Hoe werk ik dan met hen? Ik leg hen onze benadering van de persoon uit.
- Wat voel je bijvoorbeeld wanneer het gaat over vergeving?
Dan zeggen ze: ‘Wanneer ik niet kan vergeven, begint mijn verbeelding allerlei dingen te denken die niet normaal zijn, en dat is een probleem. Ik voel me op mijn ongemak, het begint op me te wegen, soms kan ik niet meer stappen, mijn hart klopt en ik ben mezelf niet meer.’
En dan doen we een oefening: We zetten ons op ons gemak, en we gaan luisteren naar ons wezen:
- Er is daar een stem die ons zegt: gaan we kiezen voor het slechte of voor het goede? Voelen jullie dat?
- Ja, dat voelen wij.
- Nu gaan we nog wat dieper voelen, beetje bij beetje, bijvoorbeeld dus over vergeving.
- Wanneer ik iets vergeven heb, voel ik me rustig, ik heb terug moed en er komt een gevoel van vrede over mij.
Met de mama’s gaat het altijd zo. Dat maakt me blij, bijvoorbeeld als we spreken over hekserij of over gevoelens van rouw. Daar verheug ik me over.
Ik heb veel geleerd en ik begin het ook door te geven aan andere mensen.
Dat heb ik vaak gezien bij deze moeders. Ze kunnen me niets geven, ze geven me (bijvoorbeeld toen ik in de buurt van de Ring een cursus gaf) enkele groenten. Ik was heel tevreden, ze bedanken me op deze manier.
Dat is mijn manier om de marginalen te bereiken. Deze mensen moeten ook zichzelf leren kennen, vrede vinden, leven wie ze zijn, ik voel die mama’s heel goed aan, maar nu spreek ik ook papa’s aan. Eerst werkte ik enkele met mama’s, maar op een dag, toen ik cursus gaf in Matadi Mayo wou een papa absoluut de cursus mee volgen en zo ik heb ik die nood gevoeld. Ook de papa’s hebben de behoefte om zichzelf te ontdekken en vanaf nu ga ik papa’s en mama’s samen nemen.
M. Werk je altijd rond rouw?
R. Nee, nee, nee, ik werk ook rond het thema ‘De zin van mijn leven’ Dat werkt ook heel goed.
M. Wat kan je nog meer vertellen over het schema van de persoon? Hoe leg je het precies uit?
R. Ik maak een tekening op het bord en ik begin met het lichaam. Wat zit er in ons lichaam? Het omvat alles. Ons verstand bevindt zich ter hoogte van ons hoofd. In ons verstand zit ook onze wil en onze vrijheid. En dan begin ik met hen te werken: Ik heb de vrijheid en de will om iets te doen, en zij hebben ook momenten waar zij beslissingen moeten nemen, net als ik. Als ik dit doe, dan helpt me dat vooruit, of als ik dat doe, dan helpt me dat niet. Dat is het niveau van ons verstand.
En wat het gevoel betreft zeg ik hen:
- Hoe voel je je bijvoorbeeld wanneer je gestresseerd bent?
- Als ik iets doe waar ik helemaal in geloof, iets positiefs, dan heb ik moed maar als het iets negatiefs is, dan voel ik pijn, ik begin te beven.
En dat , dat is onze gewaarwording, hun gewaarwording.
En ik doe hetzelfde voor het diepe geweten. Op het einde vraag ik:
- Na het raadplegen van je diepe geweten, na een positieve beslissing, wat voel je dan?
- Ik voel vrede, ik voel mijn wezen.
Dus elke keer help ik hen om hun kern terug te vinden, ik herhaal het vaak, beetje bij beetje.
Nadat ze een juiste beslissing genomen hebben vinden ze hun kern.
M. Zie je een impact?
R. Ja, er is een impact, sommige mama’s hebben me gezegd: ‘Kunnen onze kinderen dat ook niet doen? Wij hebben zoveel geleerd, nu weet ik hoe ik met de kinderen thuis moet omgaan, met mijn man, ik heb minder stress, ik weet nu hoe ik sommige situaties kan aanvaarden. Wanneer ik gestresseerd ben, dat laat me niet los. Ik voel dat wat ik voel niet oké is. Die gewaarwordingen zeggen me dat ik niet goed bezig ben.’
Dus ja, er is een impact. Hun leven is nu veel veranderd. Ze komen meer en meer in contact met hun kern, hun wezen. Ik voel het bij de mama’s en dat geeft me veel vreugde.
M. Dankjewel Romanie.
){kind=link}